تصفیه اولیه (پیش تصفیه) چیست؟
تصفیه اولیه، اولین مرحله در فرآیند تصفیه فاضلاب است که هدف آن حذف آلایندههای درشت و معلق از فاضلاب ورودی به تصفیهخانه میباشد. این کار به منظور کاهش بار آلاینده بر مراحل بعدی تصفیه و حفاظت از تجهیزات انجام میشود.
در تصفیه اولیه از روشهای مختلف فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی برای جداسازی آلایندهها استفاده میشود. رایجترین روشها عبارتند از:
- آشغالگیری: حذف مواد جامد درشت مانند پلاستیک، چوب، پارچه و ...
- دانهگیری: حذف ذرات ریزتر مانند شن و ماسه
- تهنشینی: جداسازی ذرات معلق سنگینتر از آب
- شناورسازی: جداسازی ذرات معلق سبکتر از آب
- خنثیسازی: تنظیم PH فاضلاب
- متعادلسازی: تنظیم غلظت آلایندهها در فاضلاب
پس از انجام تصفیه اولیه، فاضلاب به مرحله تصفیه ثانویه منتقل میشود که در آن مواد آلی محلول و کلوئیدی از فاضلاب حذف میشوند.
مزایای تصفیه اولیه
- کاهش بار آلاینده بر مراحل بعدی تصفیه
- حفاظت از تجهیزات تصفیهخانه
- بهبود راندمان تصفیه
- کاهش بوی فاضلاب
- کاهش حجم لجن تولیدی
کاربردهای تصفیه اولیه
تصفیه اولیه در تصفیهخانههای فاضلاب شهری، صنعتی و کشاورزی کاربرد دارد. همچنین از این روش در تصفیه آب آشامیدنی و پیشتصفیه آب در صنایع مختلف نیز استفاده میشود.
نمونههایی از سیستمهای تصفیه اولیه
- کانالهای آشغالگیر: از صفحههای مشبک یا میلههای عمودی برای جداسازی مواد جامد درشت استفاده میکنند.
- حوضچههای ته نشینی: فاضلاب به آرامی در این حوضچهها جریان مییابد و ذرات سنگینتر ته نشین میشوند.
- فیلترهای شنی: از لایههای شن و ماسه برای جداسازی ذرات معلق استفاده میکنند.
- جداسازندههای چربی و روغن: برای جداسازی چربی و روغن از فاضلاب استفاده میشوند.
- مخازن سپتیک: نوعی سیستم تصفیه فاضلاب ساده است که از ته نشینی و فرآیندهای بی هوازی برای تصفیه فاضلاب خانگی استفاده میکند.
نکات مهم در طراحی سیستمهای تصفیه اولیه
- نوع و غلظت آلایندهها در فاضلاب
- ظرفیت تصفیهخانه
- فضای موجود
- بودجه
مزایای تصفیه اولیه
مزایای تصفیه اولیه (پیش تصفیه) فاضلاب:
تصفیه اولیه، اولین مرحله در فرآیند تصفیه فاضلاب، فواید متعددی برای سلامت محیط زیست و کارایی سیستمهای تصفیه به ارمغان میآورد. در ادامه به برخی از مهمترین مزایای آن اشاره میکنم:
1. کاهش بار آلاینده:
- حذف ذرات درشت و معلق مانند پلاستیک، چوب، شن و ماسه از فاضلاب، بار وارده بر مراحل بعدی تصفیه را به طور قابل توجهی کم میکند.
- این امر سبب میشود تا از فشار بر تجهیزات تصفیهخانه کاسته شده و عمر مفید آنها افزایش یابد.
2. بهبود راندمان تصفیه:
- با جداسازی آلایندههای درشت در ابتدای فرآیند، تصفیهخانههای ثانویه که وظیفه حذف آلایندههای ریزتر و آلی را بر عهده دارند، با راندمان بهتری عمل میکنند.
- این امر به طور کلی منجر به تصفیه فاضلاب به طور کاملتر و کارآمدتر میشود.
3. کاهش بو:
- مواد آلی و فاسد موجود در فاضلاب، بوی نامطبوعی ایجاد میکنند.
- حذف این مواد در مرحله پیش تصفیه، بوی فاضلاب را به طور قابل توجهی کاهش میدهد و از انتشار آن در محیط اطراف تصفیهخانه جلوگیری میکند.
4. کاهش حجم لجن:
- ذرات معلق و سنگین در فاضلاب، در مراحل ته نشینی تصفیه اولیه، به صورت لجن ته نشین میشوند.
- با حذف این لجن در ابتدای فرآیند، حجم لجن تولیدی در مراحل بعدی تصفیه به طور قابل توجهی کاهش مییابد.
- این امر سبب میشود تا هزینههای دفع و مدیریت لجن نیز به طور چشمگیری کم شود.
5. محافظت از محیط زیست:
- فاضلاب تصفیه نشده حاوی آلایندههای مضری است که میتواند به سلامت انسان و محیط زیست آسیب برساند.
- تصفیه اولیه فاضلاب، گامی ضروری در جهت جلوگیری از ورود این آلایندهها به آبهای زیرزمینی و منابع آبی طبیعی است.
علاوه بر مزایای ذکر شده، تصفیه اولیه میتواند در موارد زیر نیز مفید باشد:
- پیش تصفیه آب آشامیدنی: برای حذف ذرات معلق و آلایندههای درشت از آب آشامیدنی قبل از تصفیه ثانویه
- تصفیه فاضلاب صنعتی: برای جداسازی آلایندههای خاص مانند روغن و چربی از فاضلابهای صنعتی
- تصفیه فاضلاب کشاورزی: برای حذف آفتکشها و کودهای شیمیایی از فاضلابهای کشاورزی
در مجموع، تصفیه اولیه یک فرآیند ضروری و مفید در تصفیه فاضلاب است که فواید متعددی برای سلامت محیط زیست، کارایی سیستمهای تصفیه و اقتصاد جامعه به ارمغان میآورد
کاربردهای تصفیه اولیه
کاربردهای تصفیه اولیه (پیش تصفیه) فاضلاب:
تصفیه اولیه، به عنوان اولین مرحله در فرآیند تصفیه فاضلاب، در طیف گستردهای از سیستمهای جمعآوری و تصفیه فاضلاب کاربرد دارد.
در ادامه به برخی از مهمترین کاربردهای آن اشاره میکنم:
1. تصفیهخانههای فاضلاب شهری:
- رایجترین کاربرد تصفیه اولیه، در تصفیهخانههای فاضلاب شهری است.
- در این مکانها، فاضلابهای خانگی از منازل، مجتمعهای مسکونی و تجاری جمعآوری شده و قبل از تخلیه به محیط زیست، تحت فرآیند تصفیه قرار میگیرند.
- تصفیه اولیه نقشی اساسی در حذف آلایندههای درشت و معلق از این فاضلابها ایفا میکند و بار وارده بر مراحل بعدی تصفیه را به طور قابل توجهی کاهش میدهد.
2. تصفیهخانههای فاضلاب صنعتی:
- در تصفیهخانههای فاضلاب صنعتی، از فرآیند تصفیه اولیه برای جداسازی آلایندههای خاص مانند روغن، چربی، فلزات سنگین و مواد شیمیایی از فاضلابهای صنعتی قبل از تخلیه به محیط زیست استفاده میشود.
- نوع آلایندههای موجود در فاضلاب صنعتی، روشهای خاص تصفیه اولیه را نیاز دارد.
3. تصفیهخانههای فاضلاب کشاورزی:
- در تصفیهخانههای فاضلاب کشاورزی، از فرآیند تصفیه اولیه برای حذف آفتکشها، کودهای شیمیایی و سایر آلایندههای موجود در فاضلاب ناشی از فعالیتهای کشاورزی قبل از تخلیه به منابع آبی استفاده میشود.
- این امر نقش مهمی در جلوگیری از آلودگی آبهای زیرزمینی و سطحی دارد.
4. پیش تصفیه آب آشامیدنی:
- از تصفیه اولیه در مراحل ابتدایی تصفیه آب آشامیدنی برای حذف ذرات معلق، گل و لای و سایر آلایندههای درشت از آب خام قبل از فرآیندهای تصفیه ثانویه استفاده میشود.
- این امر سبب میشود تا از گرفتگی لولهها و آسیب به تجهیزات تصفیهخانههای آب آشامیدنی جلوگیری شود.
5. سایر کاربردها:
- علاوه بر موارد ذکر شده، از تصفیه اولیه در
- ایستگاههای پمپاژ
- کارخانجات
- مناطق مسکونی
- مزارع پرورش ماهی
- نیز برای جداسازی آلایندههای درشت و معلق از فاضلاب قبل از مراحل تصفیه ثانویه یا دفع نهایی استفاده میشود.
در نهایت، میتوان گفت که تصفیه اولیه به عنوان یک فرآیند پایهای و مهم در تصفیه فاضلاب، در طیف گستردهای از سیستمهای جمعآوری و تصفیه فاضلاب با کاربردهای متنوع، نقشی اساسی در حفاظت از محیط زیست و سلامت انسان ایفا میکند